Mònggvn svngpvn dvcìrì rvwìng we dang vgám we àngni

Mònggvn svngpvn dvcìrì rvwìng we dang vgám we àngni

Mònggvn rvpdoq UN nvng mònggvn móngdàn rì vrvm í yani lìpùng svng nøng vrvm wáshì we íe. Yani wáshì we taq mònggvn rvpdoq UN taq vbá we mvlúm móngdànrì taq kèní gø wedang svng dvrá uqbvdirì nvng vdu vbóng dø lánglún lvm dvpat wanø manggá gvlò we íe. Ya svngpvn dvcìrì dvhø taq rvwìng kewe dang vgám we yani nø UNAIDS svng rvwìng we dang mvwà lvm téwa dvkám we gø íe.

Vsvng pvn dvcìrì, shiqshàn dang (AIDS) vna zín kéò vsvngrì, tiq móng nvng tiqmóng, wulaq tvrà dang nvng yàmbvn bvn vsvngrì kaq rvwìng we dang bat tut vgám lvm dvkám we íe. Yadang nvng singnø mònggvn móngdànrì vrvm kèní dvzaqshì we ínìgø dèni dèyaq høqshaq vgám lún we, shvmáng lúnwe zìdang svng mvtut nø zàn dvtut nì màbóng we tvràrì taq rvwìng we rì vhømò we svng yánglún shìe.

Yadø íwe jànglaq yàrì svng shvmáng lvm tvrà mvwàì dángte nø yalòng nø vmáng lvm mvvl we írat nø vsvng gø vrvm taqkèní ya lòng svng shvmáng lvm dvzaqshì ràwe íe. Vsvngrì dvhø rvwìng we dang vmáng lvm dvpat nø àngdè tiqgø vrvmò dòngnøt mvsøn rì taqkèní vsvng màngpòngrì dvhø taq kadø vtoq vtip nø vl lvm wawe nvng cvndøng tvràrì svng tvnùng we íe.

Ni vrvmò bønwe tvrà Tasvng rvwìng we nø mvjò màshvla we shvngkà dvkangò we mø:í ni svre lvm dang svng bøn dvzvŕò we íe. Vsvng gø vrvm taq nø àngmè puqwá kéní léshì raweó nø vsvng tiqgø taq vl vduwe lún vkángrì shvngbe nø rìn vrá lún lvm vchyak longe. Weratnø yadø vsvngrì tasvng rvwìng kewe tvrà nø shvmáng vdu we jàng laqyà tiqlòng ni íráì. Yalòng nø mèpvng mèyàrì dvpat shvla we tvrà svng tóngā we gø íe.

Rvwìng we bvnlì taq vbá we dangrì

1. Rvwìnge wawe taq vsvng tiqgø nvng tiqgø møí ni àng mvdò nvng àng mvdò, svmaré, lvngàré, dvcì, kámnøt tvrà, hí wur dvciq vsvngrì, vsvng zìdang nvng døngku tvrà rì taq bønwe

2. AIDS dø íwe yóga vna zín kéò vsvngrì svng roqgvr lvm, tùbum dvbangā lvm dangrì taq bønwe

3. Vsak 6-17 nøng dvhø taq vlwe svmaré rì 30 million gø dángte nø paqzí zùng rúng mvlúnò. We rì yáng kèní 15 million gø dángte svmaré rì nø Saharaq zishèr tøm rvgaq kèní íwe rat paqzí cvnshì mvlúnò wae. Cvmré rì shvngbe nø lèga paqzí cvnshì lvm vkáng vlwe íe.

4. Wulaq tvrà rì taq gø svmaré rì 90% dángtetaq yúm vtang tiqdang taqnø lún vkángrì shvnip shvnvrò we vhømòe wae. Mònggvn taq 79 mòngdànrì høqshaq svmarérì ò wálún we vkáng rì svng dvrá uqpvdi taqkèní vgám we vhømò e.

5. Mònggvn taq vsvng 1 billion rvzé nø hí wur dvciq we, kùng:à vnøn we vsvngrì vle. Àngmaq nø shiqshàn lvm dangrì taq roqgvr dvbangā we dang taq lún kángrì téwa tùbumā ràwe taq nøt shøm dø roqgvrā we dang vto shì mvlúnò.

6. Mònggvn taq naqciqriq dvjáng rì íwe kaqlì, HIV/TV dø íwe dvjángrì zín kéò vsngrì taq svngpvn lúnkáng rì vnønwe vle.

7. 19 móngdànrì ò gùn dvtøpwe tiqlòng taq wedø yóga vl vsvngrì 4 wvl 1 wvl taq cì lvjáng shìwe tvràø rvwìng we vhømòe wae.

8. Mvyøn gøm paq vmwe vsvng rì nvng mà dvrâ dø vsvng kaq dvki vrè we

9. Uganda móngdàn vdòng langàré shvdaq láshì we bvnlì wa vsvngrì taqkèní 62 % dángte nø vle á:mì we nøng vdòng vtù dvki we svng vhømòe wae.

10. Mònggvn taq svmarérì 30 % dángte nø àngmaqò lvpat taq yúm vtang tiq baq dángte nø rvmnvngrì taq kèní shagóng svng láshìwe, mvnyam á:mò we vhømò we.

11. 72 móngdànrì taq svmaré, lvngàré shvdaq shagóng vzøm we tvrà vlé shì we dang taq roqgvr we dang svngpvn vko vkáng rì vléòe. 32 móngdàn rì vdòng taq vru rapvn á:m-aq we, nvmvm we tvrà taq vsvng lvpat rì shvtwe mvrà vléòe mvtaq 100 móngdà rvzé rìtaq mà shvla we bvnlìrì wàò nø vré shìwe vle.

12. Vsvng gø vràm nø dvrá uqbvdi vdòng taq rìn vrá lún vkángrì vl ràwe mvtaq rvwìng we mvvl we vdòng taq svngpvn vko vkáng rì lún vdu longe.

13. Paqzí zùng rung we svmaré rì 10 gø vlwe taq kèní 5 gø nø svmaré íwe taq nøt shøm lvm lúnò we ínì gø ngámshì we tiqmaq taq svmaré wawe taqkèní cúnshì ràwe svng nøtshøm lvm mvlúnò wae.

14. Svmaré rìkaq rvwìng we taqkèní mvn dvrè rìkaq vnøn dvzvŕ òe. Vháng mvnshìwe móngdànrìò bvnlì wàng vsvng 43% dángte nø svmarérì ínø 5% dángte wa shølshú wawe shvràrì taq rip lúnòe.

15. Svmaré, lvngàré shvdaq shagóng láshì bvnlì taq vléshì we vsvngrì kaq dvki vrè nø kàngnyé we nø svngpvn vko vkángrì vléò we íe wae. Wedø íwe móngdànrì mònggvn taq 72 móngdàn vle wanø shálún shìe.